Jeśli kiedykolwiek martwiłeś się o wpływ ekranów cyfrowych na Twoje oczy, to być może słyszałeś o „niebieskim świetle”, a może nawet szukałeś sposobów, aby chronić przed nim swoje oczy. Okulary z niebieskim filtrem (lub okulary blokujące niebieskie światło) stają się bardziej popularne niż kiedykolwiek ze względu na zapewnienia, że mogą one chronić oczy przed potencjalnymi uszkodzeniami — ale jak skuteczne są one w utrzymaniu zdrowych oczu? Tutaj przyjrzymy się bliżej badaniom naukowym stojącym za okularami z niebieskim filtrem i sprawdzimy, czy rzeczywiście działają.
Co to jest światło niebieskie?
Światło słoneczne zawiera wiele barwnego światła (w tym czerwone, pomarańczowe, żółte, zielone, niebieskie, indygo i fioletowe), każde o innej długości fali i poziomie energii. W połączeniu to spektrum kolorowych promieni świetlnych tworzy to, co nazywamy „białym światłem” (lub światłem słonecznym).
Światło niebieskie jest tylko jednym z rodzajów koloru w tym spektrum światła — ogólnie definiowanym jako „światło widzialne”. Oznacza to, że ma ono krótką długość fali i wysoki poziom energii. Światło niebieskie emitowane jest z wielu różnych źródeł światła, z których największym jest Słońce, gdzie jesteśmy najbardziej narażeni na jego działanie. Jednak istnieje również wiele źródeł stworzonych przez człowieka, a w ostatnich latach niebieskie światło zyskało złą sławę ze względu na jego związek z ekranami cyfrowymi. Komputery, tablety, smartfony i inne ekrany cyfrowe emitują niebieskie światło. Chociaż jest to tylko ułamek tego emitowanego przez słońce, to jednak ilość czasu, jaką ludzie spędzają, korzystając z tych urządzeń oraz bliskość tych ekranów do oczu spowodowały pewne obawy o potencjalny długoterminowy wpływ niebieskiego światła na zdrowie oczu.
Jak niebieskie światło wpływa na oczy?
Światło niebieskie ma krótką długość fali, co sprawia, że bardzo łatwo przenika do oczu. Oznacza to, że prawie wszystkie widoczne promienie niebieskiego światła mogą przenikać przez rogówkę i soczewkę do siatkówki (wyściółki tylnej części oka). Chociaż istnieje niewiele badań potwierdzających tę tezę, niektórzy eksperci sugerują, że zbyt duża ekspozycja na światło niebieskie może potencjalnie uszkodzić światłoczułe komórki siatkówki. W jednym z badań na zwierzętach stwierdzono również, że uszkodzenie światłem niebieskim może powodować fototoksyczne uszkodzenie siatkówki.
Jednakże, choć prawdą jest, że ekrany cyfrowe emitują pewne ilości światła niebieskiego, badania wykazały, że poziom ekspozycji na światło niebieskie emitowane przez ekrany jest znacznie niższy niż w przypadku naturalnego światła dziennego — a żaden z tych poziomów nie zbliża się do limitów bezpieczeństwa dla oczu. Oznacza to, że potencjalne uszkodzenia spowodowane światłem niebieskim emitowanym przez ekrany cyfrowe są prawdopodobnie bardzo małe, jeśli w ogóle występują.
Czym są okulary z niebieskim filtrem?
Okulary na niebieskie światło (czasami nazywane okularami blokującymi niebieskie światło) to okulary, które zawierają soczewki zaprojektowane specjalnie w celu zmniejszenia ilości niebieskiego światła, które dociera do oka. Soczewki te filtrują promienie niebieskiego światła, aby zapobiec ich przedostawaniu się do oka i powodowaniu potencjalnych uszkodzeń. Zazwyczaj soczewki blokujące niebieskie światło mają lekko żółty odcień (aby zrównoważyć niebieskie światło), ale zazwyczaj nie można tego zauważyć.
Czy okulary blokujące niebieskie światło działają?
Chociaż okulary blokujące niebieskie światło skutecznie zmniejszają ilość niebieskiego światła, jaka dostaje się do oczu, nie ma aktualnych badań, które sugerowałyby, że może to poprawić lub chronić zdrowie Twoich oczu. Mówiąc prościej, nie ma naukowo udowodnionych korzyści z noszenia okularów blokujących niebieskie światło dla zdrowia oczu.
Najlepsze dostępne obecnie dowody naukowe nie wspierają stosowania soczewek okularowych blokujących światło niebieskie w populacji ogólnej w celu poprawy wydajności wizualnej, złagodzenia objawów zmęczenia oczu lub dyskomfortu wizualnego, poprawy jakości snu lub zachowania zdrowia plamki żółtej.
Czy okulary blokujące niebieskie światło pomagają w przypadku zmęczenia oczu?
Niektórzy ludzie mogą rozważać zakup okularów blokujących niebieskie światło ze względu na twierdzenia, że mogą one pomóc w zmniejszeniu zmęczenia oczu podczas korzystania z urządzeń cyfrowych. Nie ma jednak wystarczających dowodów naukowych, które wskazywałyby, że niebieskie światło powoduje cyfrowe zmęczenie oczu. Podczas korzystania z ekranów cyfrowych, zmęczenie oczu może wystąpić z wielu powodów. Jeśli zbyt długo koncentrujesz się i patrzysz na ekran, oczy mogą być zmęczone. Ponadto, oczy muszą stale zmieniać ostrość podczas patrzenia na ekran, a siedzenie zbyt blisko może nadwyrężyć mięśnie oczu, ponieważ próbują one skupić się na tak bliskim obrazie. Jeśli nosisz okulary, odblaski na ekranie cyfrowym lub soczewkach okularów pochodzące od otaczających źródeł światła (takich jak jasne światło biurowe lub pobliskie okno) mogą również powodować mrużenie i nadwyrężanie oczu.
Łatwo jest przypisać te problemy do niebieskiego światła, jednak bardziej prawdopodobne jest, że są one spowodowane po prostu nadmiernym korzystaniem z urządzeń cyfrowych, a nie samym niebieskim światłem. W większości przypadków zmęczenie oczu jest spowodowane cyfrowym obciążeniem oczu, a uszkodzenia spowodowane niebieskim światłem są rzadkie, jeśli w ogóle występują.
Czy okulary z filtrem światła niebieskiego zapobiegają uszkodzeniom siatkówki?
Eksperymenty na hodowlach komórkowych i badania na zwierzętach wykazały, że niebieskie światło może uszkadzać siatkówkę oka. Jednakże nie ma wystarczających dowodów na to, że urządzenia pochłaniające niebieskie światło (takie jak soczewki z filtrem światła niebieskiego) są korzystne dla zmniejszenia ryzyka lub progresji schorzeń siatkówki, takich jak zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem.
W związku z tym wprowadzono wiele przepisów ograniczających ilość światła niebieskiego emitowanego przez przedmioty codziennego użytku. Ze względu na te limity bezpieczeństwa, poziom niebieskiego światła emitowanego przez przedmioty takie jak żarówki i ekrany cyfrowe nie jest wystarczająco wysoki, aby spowodować uszkodzenie siatkówki. Oznacza to, że noszenie okularów blokujących niebieskie światło podczas korzystania z ekranów cyfrowych nie jest tak naprawdę konieczne.
Jakie są alternatywy dla okularów z filtrem światła niebieskiego?
Zamiast uciekać się do okularów z filtrem niebieskiego światła, istnieje wiele innych sposobów, które okazały się pomocne w zmniejszeniu cyfrowego zmęczenia oczu.
Najważniejsze wskazówki dotyczące korzystania z ekranu
Praktykowanie samo opieki jest jednym z najprostszych sposobów zapobiegania i zmniejszania zmęczenia oczu. Na przykład, robienie regularnych przerw i przestrzeganie zasady 20-20-20 (na każde 20 minut patrzenia na urządzenie, zrób 20-sekundową przerwę, patrząc na coś oddalonego o 20 metrów) może pomóc odpocząć oczom od patrzenia z bliska i pozwolić im skupić się na różnych odległościach. Możesz również dostosować ustawienia komputera lub ekranu, aby zapewnić, że jasność i kontrast są prawidłowo zrównoważone. Jeśli zdarza Ci się skupiać na małych czcionkach lub patrzeć szczegółowo na ekran, spróbuj powiększyć obraz, pracując z powiększeniem 125%-150%. Zmniejszy to ilość pracy, jaką muszą wykonać Twoje oczy, aby skupić się na bardzo małym tekście i obrazach.
Okulary do pracy przy ekranie
Innym sposobem na zapewnienie oczom większego komfortu podczas korzystania z ekranów cyfrowych jest noszenie okularów z powłoką antyodblaskową na soczewkach. Pomogą one ograniczyć wpływ refleksów świetlnych na oczy, co ostatecznie zmniejszy zmęczenie.
Soczewki zmiennoogniskowe to kolejna opcja, szczególnie jeśli masz ponad 40 lat i zauważyłeś, że Twój wzrok zaczyna się pogarszać we wszystkich odległościach. Soczewki zmiennoogniskowe płynnie przechodzą pomiędzy widzeniem z bliska, z daleka i wszystkim, pomiędzy co czyni je idealnymi, jeśli masz różne zalecenia dotyczące widzenia na odległość, korzystania z urządzeń cyfrowych lub czytania.
Wiele osób obawia się wpływu używania komputera lub smartfona na ich oczy. Jeśli jesteś zaniepokojony, pamiętaj, aby robić regularne przerwy. Jeśli czujesz, że doświadczasz nadwyrężenia lub dyskomfortu oczu, skontaktuj się z okulistą, aby umówić się na badanie wzroku i uzyskać najbardziej aktualną i opartą na dowodach naukowych pomoc, aby chronić swoje oczy i zmniejszyć ich nadwyrężenie.
