Czy wiesz, jakie maszyny będą wymagały szczególnej uwagi w świetle nowych przepisów rozporządzenia UE 2023/1230 w sprawie maszyn? Zastępująca Dyrektywę Maszynową regulacja wprowadza istotne zmiany w zakresie oceny zgodności, z naciskiem na maszyny szczególnie niebezpieczne. Zmiany te mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa użytkowników oraz dostosowanie przepisów do dynamicznie rozwijającej się technologii. W tym artykule omówimy, które maszyny klasyfikowane są jako szczególnie niebezpieczne, jakie dodatkowe wymagania muszą spełnić producenci oraz jakie konsekwencje niosą nowe przepisy dla branży.
Maszyny szczególnie niebezpieczne – definicja
W świetle przepisów UE, maszyny szczególnie niebezpieczne to urządzenia, które ze względu na swoje przeznaczenie, charakterystykę techniczną lub sposób użytkowania niosą podwyższone ryzyko dla zdrowia i życia użytkowników. Rozporządzenie Unii Europejskiej i Rady (UE) w sprawie maszyn 2023/1230 kontynuuje klasyfikację znaną z Dyrektywy Maszynowej, ale zaktualizowano i rozszerzono listę takich maszyn, uwzględniając nowe technologie i zagrożenia.
Przykłady maszyn szczególnie niebezpiecznych:
- Prasy mechaniczne i hydrauliczne,
- Maszyny do obróbki drewna, które pracują z wysokimi prędkościami,
- Systemy samouczące się,
- Maszyny do cięcia wodą lub laserem o dużej mocy,
- Wyciągi budowlane i urządzenia transportu pionowego.
Nowe wymagania dla maszyn szczególnie niebezpiecznych
1. Ocena zgodności przez jednostki notyfikowane
Maszyny szczególnie niebezpieczne muszą przejść bardziej rygorystyczny proces oceny zgodności, często z udziałem niezależnej jednostki notyfikowanej. Oznacza to, że producenci nie mogą polegać wyłącznie na własnej deklaracji zgodności, lecz muszą uzyskać potwierdzenie od zewnętrznego podmiotu.
Korzyść dla użytkowników: Większe bezpieczeństwo dzięki niezależnej weryfikacji konstrukcji i zabezpieczeń.
2. Zaawansowana analiza ryzyka
Rozporządzenie wymaga szczegółowej analizy ryzyka, obejmującej nie tylko standardowe zagrożenia mechaniczne, ale także ryzyka wynikające z interakcji z systemami sterowania, np. w przypadku zrobotyzowanych linii produkcyjnych.
3. Dodatkowe wymagania dotyczące dokumentacji technicznej
Dokumentacja techniczna dla maszyn szczególnie niebezpiecznych musi być bardziej szczegółowa i uwzględniać:
- Opis środków bezpieczeństwa,
- Wyniki testów i badań przeprowadzonych przez jednostkę notyfikowaną,
- Szczegółowe instrukcje dotyczące konserwacji i serwisowania.
4. Cyfrowe rozwiązania bezpieczeństwa
W przypadku maszyn wyposażonych w nowoczesne systemy sterowania, np. AI czy IoT, nowe przepisy nakładają obowiązek oceny bezpieczeństwa tych technologii oraz ich wpływu na użytkowanie maszyny.
Kluczowe zmiany w rozporządzeniu 2023/1230
1. Rozszerzenie listy maszyn szczególnie niebezpiecznych
Lista maszyn wymagających zaangażowania jednostek notyfikowanych została zaktualizowana, aby uwzględnić nowoczesne technologie, takie jak roboty współpracujące (coboty), autonomiczne maszyny mobilne czy urządzenia oparte na sztucznej inteligencji.
2. Większy nacisk na systemy sterowania
Rozporządzenie podkreśla konieczność oceny zgodności systemów sterowania, w tym systemów bezpieczeństwa, które muszą spełniać wymagania norm, takich jak EN ISO 13849-1 czy IEC 62061.
3. Dostosowanie przepisów do gospodarki cyfrowej
Nowe przepisy uwzględniają cyfrową dokumentację techniczną oraz konieczność zabezpieczenia danych w maszynach opartych na technologiach IoT.
Co oznaczają zmiany dla producentów i integratorów?
Dla producentów maszyn szczególnie niebezpiecznych nowe przepisy oznaczają większą odpowiedzialność i konieczność współpracy z jednostkami notyfikowanymi. Proces certyfikacji może być bardziej czasochłonny, ale jest to inwestycja w bezpieczeństwo i zgodność z przepisami.
Integratorzy automatyki przemysłowej będą musieli dostosować się do nowych wymagań w zakresie analizy ryzyka oraz integracji systemów sterowania z uwzględnieniem norm bezpieczeństwa.
Jak się przygotować do nowych wymagań?
- Zapoznaj się z treścią rozporządzenia 2023/1230
Zrozumienie nowych przepisów to podstawa. Skup się na zmianach dotyczących maszyn szczególnie niebezpiecznych i nowych wymagań technologicznych. - Zainwestuj w szkolenia
Znajomość norm i procedur oceny zgodności jest kluczowa, zwłaszcza w przypadku maszyn wymagających zaangażowania jednostki notyfikowanej. - Współpracuj z ekspertami
Jeśli Twoja firma nie ma doświadczenia w pracy z jednostkami notyfikowanymi, warto skorzystać z usług specjalistów, którzy przeprowadzą Cię przez proces certyfikacji. - Przygotuj dokumentację zgodną z nowymi wymogami
Zadbaj o to, by dokumentacja techniczna była kompletna, szczegółowa i uwzględniała nowe aspekty, takie jak analiza systemów cyfrowych.
Rozporządzenie UE 2023/1230 wprowadza istotne zmiany dla producentów i użytkowników maszyn szczególnie niebezpiecznych. Nowe przepisy kładą większy nacisk na bezpieczeństwo i dostosowanie do nowoczesnych technologii, co wymaga bardziej kompleksowego podejścia do projektowania, analizy ryzyka i oceny zgodności.
Jeśli działasz w branży maszynowej, warto już teraz przygotować się na nadchodzące zmiany, aby uniknąć kosztownych błędów i opóźnień w procesie certyfikacji. Nowe przepisy to wyzwanie, ale także szansa na podniesienie standardów i budowanie przewagi konkurencyjnej.
